‘Wees niet bang’ door ds. Matthy Bijleveld op kerstavond 2018
Welkom in de kerk bij de viering van de geboortedag van Jezus!
Váker herdenken wij geboortedagen van beroemdheden.
Zo van het is de zóveelste geboortedag van Rembrandt. Dan is het het Rembrandtjaar.
Maar juist deze geboortedag van Jezus vieren wij elk jaar en heel uitgebreid.
Maar wat is nu werkelijk de reden om dat niet om de zoveel jaar te doen maar ieder jaar?
Daar is inderdaad een heel dwingende reden voor.
Elk jaar is het van het groot belang om dit weer te doen. Dit verhaal te lezen.
Deze boodschap te herhalen. Het geheim van het leven toont zich in de geboorte van dit kind!
Een moeder, een man en een kind op komst.
Gewone mensen. Meer dan 2000 jaar geleden. En actueel op dit moment.
Want nog steeds in onze wereld zijn er mannen, vrouwen, kinderen. Vrouwen in verwachting onder moeilijke omstandigheden. Het is onze wereld.
Jozef en Maria verwachten hun kind. Niet thuis maar gedwongen in een vreemde omgeving.
Een stal is de plaats. Dieren kijken toe en herders zijn de eerste bezoekers.
Het is toch zo’n schrijnend mooi beeld.
Het is schrijnend, want niet mogelijk in Nederland, wel elders in de wereld.
Hier moet je wel kunnen bevallen in een ziekenhuis vlakbij.
Het is een mooi beeld, dat van de stal. Romantisch ook bij het kaarslicht en als achtergrond bij een diner.
Maar raakt het ons nog wel? (…)
Aan de herders was al gemeld wat wij van dit kind moeten vinden. Het is het geheim van het christelijk geloof: God is in een mens verschenen.
Een engel heeft het gezegd, zelfs met behulp van een groot koor: ‘Schrik niet’, ’Wees niet bang!’
Als je begrijpt wat ik nu tegen jullie ga zeggen dan heb je een boodschap die de wereld kan redden!
Als je mensen vraagt wat het mooiste is wat hen in hun leven is overkomen noemen mensen met kinderen vaak :de geboorte van hun kind.
Mensen zonder kinderen hebben ook hun mooie momenten.
Mensen die alleen gaan hebben ook hun mooie momenten.
Al moeten de laatsten vaak wel meer hun best doen,want het hebben van kinderen is de standaard.
Trouwens, van kinderen wordt door ouders veel verwacht. Soms kunnen of willen zij daar niet aan voldoen. Onze wereld is ook niet eerlijk ingericht. Kansen zijn niet gelijk voor kinderen.
Als wij zeggen dat we christelijk zijn en geloven zouden we dan niet wat beter onze best moeten doen om in onze wereld aan kinderen gelijke kansen te geven?Zou Jezus wel hebben voldaan aan de verwachtingen van zijn ouders?
Wij leven net als de mensen vroeger, feitelijk.
Dat is gewoon ’s ochtends opstaan. Je aankleden, voor de kinderen zorgen, je klaarmaken voor je werk. Werken, boodschappen doen. Koken, het huis op orde houden. Als je tijd over houdt sporten en ontspannen. Contacten met vrienden en familie onderhouden.
Daarin ligt veel van de zin van je leven ook al heb je lang niet altijd zin in die alledaagse klusjes en taken.
Toch is dat ons leven en geeft deze orde in de dingen ons leven ook zin.
Maar we missen soms ook iets.
We verlangen nog naar andere dingen die ons leven betekenis geven.
Waardoor we het gevoel hebben dat het goed is dat we er zijn!
Je directe omgeving kan dat tegen je zeggen: ‘Het is goed dat je er bent. Fijn dat je gekomen bent’…..
Eenzaamheid is voor veel mensen een probleem, zegt men. Het is goed dat dit wordt opgemerkt.
En dat er iets gedaan kan worden.
Dat iedereen meetelt en waardig mens kan zijn en blijven. Het is heel goed om bij stilte staan.
Mens zijn is menselijk zijn.
Eigenlijk is dat de boodschap van kerstverhaal: Zelfs God is menselijk geworden.
God is niet boven en ver weg. Maar heel dichtbij. Voor ons allen is het belangrijk dat we menselijk zijn.
Dat we fouten mogen maken, dat we niet perfect hoeven te zijn.
Niet allemaal geweldige carrières hoeven te hebben, de economie is het echte leven niet.
Dat is een menselijke maat weten te waarderen.
De essentie van het kerstverhaal is simpel: Het is dat: Wees menselijk.
Maar let op: Laten we het ons niet te gemakkelijk maken. Denk niet: ‘nou wij zijn best wel menselijk’.
Want dat zijn we echt niet heel erg. Dat zou best beter kunnen.
Is het menselijk dat er zulke verschillen zijn tussen arm en rijk?
Is het menselijk dat we de natuur vernielen?
Het is niet passend bij de mens die God ons voor ogen stelt.
Namelijk: Een kind in een voederbak in een stal…
Het is eigenlijk heel eenvoudig. We doen er wel wat mee, maar toch te weinig.
Jezus is een geschenk uit de hemel en is naar de aarde gekomen om de mensen iets van het mysterie van het leven te laten zien. Van de bron waar alles vandaan komt en alles naar terug gaat.
Mensen noemen die bron God. Jezus noemt God zijn vader.
Een door God gestuurd kind om naast mensen te staan.
Om ons met elkaar te verbinden. Vandaag is het zijn geboortefeest.
In die stal. Zijn komst is vanaf het begin verbonden met de gewone mensen.
De engel leert ons wat wij van het verhaal moeten vinden. Gesteund door een hemels koor.
Het was een prachtig concert. Aan dit concert hebben wij heel veel mooie muziek te danken.
Zoals het Kerstconcert dat Chaverim afgelopen zaterdag in deze kerk gaf.
Hemelse stemmen om te vertellen dat God menselijk is geworden.
Want het is een prachtige boodschap.
En dat wij zelf die liederen kunnen zingen, geïnspireerd door de komst van het kind..
‘Vrees niet’, zegt de engel. Ondanks de vreemde situatie. De moeilijkheden. Het kind is de oplossing. ‘Zoek het kind’. De herders gaan.
‘Vreest niet’.
Zijn we bang? Waarvoor?
Misschien zijn we niet bang genoeg, vooral als het je voor de wind gaat, als je leven op rolletjes loopt.
Maar velen van ons leven met best ingewikkelde dingen in hun leven.
Ik ben zelf soms ook bang:
-Het klimaat verandert
-De gedachte aan oud en ziek worden
-Ziek zijn van familie en vrienden
-De wereldpolitiek
-Het nationalisme dat oprukt
-Eenzaamheid
-Bang dat niemand je gaat helpen als je grote machten van het geld tegen je hebt zoals in Noord Groningen.
-Bang om me uit te spreken omdat mensen vernietigend kunnen zijn in hun commentaar.
De engel zei tegen Maria, ‘Wees niet bang’. Dat zegt de engel ook tegen de herders.
‘Vrees niet’ komt wel 365 keer terug in de bijbel.
Elke dag moet het misschien wel tegen je worden gezegd: ‘Wees niet bang!’
Als een kind ’s avonds in bed is en zegt dat het bang is vraag je: ‘Waar ben je dan bang voor?’
Dan zegt het: ‘Voor het monster onder het bed.’
Dan ga je samen kijken of je het monster onder het bed kunt vinden. Soms moet je samen wel drie keer goed kijken. Na de derde keer is het kind pas overtuigd dat er geen monster is en durft het zich aan de slaap over te geven. Zo gaat dat ook met ons. Angst duwen we niet weg.
Het is belangrijk om aandacht te geven aan wat ons bang maakt. Pas dan merken we dat de angst langzaam wegebt…
‘Wees niet bang’, je bent niet de enige in het duister.
God reikt verder dan de verste zee en de uiteinden van de aarde. Zelfs in de dood ben je in God geborgen. Je kunt niet buiten God vallen. God is het mysterie van Leven, het omvat alles.
In deze periode van het jaar gunnen we ons tijd om over onszelf en over ons leven met anderen na te denken. Het verhaal van het kerstkind nodigt hiertoe uit.
De herders verwonderen zich over het verhaal van de engelen.
Ze zijn dankbaar dat ze dit mochten meemaken. Zijn wij dankbaar dat we dit weer horen?
Opnieuw hebben we dan het leven toch weer beter begrepen na het horen van dit verhaal?
Want het is een ongelooflijk belangrijk verhaal. Zo simpel als het is.
Modern gezegd: naast het toelaten van de werkelijkheid van de wereld, de werkelijkheid van je gevoel,
de werkelijkheid van je bange pijn ook het geloof in dit verhaal inzetten.
Je verwonderen, de wereld betoveren, om de hoop op een doorbraak in een ogenschijnlijk uitzichtloze situatie niet op te geven!
Dit beeld van een kind in een stal moet onze dolgedraaide wereld steeds opnieuw bij de les houden.
Wie redt ons van onze gekte? En wie verbindt ons met elkaar?
Bij de herders overwint hun nieuwsgierigheid het van hun angst.
Ze laten hun kudde achter en gaan naar Bethlehem.
Ze vinden de stal met in de voederbak een kind in doeken gewikkeld.
De herders kunnen hun geluk niet op, wat is dit mooi, zo’n kwetsbaar kind.
Een jong leven: vol hoop en verwachting nog. Dit wakkert eigen hoop aan.
God naast de mensen.
Wij naast elkaar.
Menselijk.
Laten we niet dik doen over God of ingewikkeld of doen alsof wij het allemaal wel weten.
De vraag is of we begrijpen dat onze wereld wel degelijk dit verhaal nodig heeft!
In wat voor wereld leven we eigenlijk? Dit kind kan het ons tonen.
Het gaat er niet om of wij reuze gelovig zijn of niet of op welke manier we Avondmaal vieren of welke liederen we zingen. Het gaat er om dat we begrijpen dat onze wereld dit verhaal nodig heeft
waarin gezegd wordt: Dit kind kan de wereld redden.
Laten we ons afvragen of we wel echt begrijpen. Dan komt het ook met de kerk misschien nog goed.
En met ons ook.
‘Vreest niet’, want het geheim van het leven is geboren ooit in een stal.
Ieder jaar wordt onze hoop herboren met het kind in de stal.
Dit geheim kan dagelijks geboren worden in ons voelen en ons denken.
Liefde en licht, nieuw licht voor iedereen. ‘
Joy to the world, the Lord has come!’
Amen.